Fotowoltaika 2022 – zmiany w fotowoltaice – co nas czeka?
1 kwiecień 2022 to dzień, w którym w życie wchodzą nowe przepisy dotyczące sposobu rozliczania energii elektrycznej wyprodukowanej z instalacji fotowoltaicznych i przesyłanej do sieci energetycznej. Obowiązujący system opustów zostanie zastąpiony przez tzw. net-billing. Co to oznacza dla prosumentów? W jaki sposób będzie wyglądać nowy system rozliczeń? Przeczytaj o zmianach w fotowoltaice w 2022 roku.
Instalacje fotowoltaiczne do 31 marca 2022 a system opustów
Właściciele instalacji fotowoltaicznych produkujących energię elektryczną na własny użytek, czyli prosumenci, którzy zgłoszą instalację fotowoltaiczną do 31 marca 2022 roku, korzystają z tzw. systemu opustów. Wytworzona w nadmiarze energia elektryczna przesyłana jest do sieci energetycznej i przechowywana w wirtualnym magazynie, skąd można ją pobrać w późniejszym okresie. Na wykorzystanie energii elektrycznej prosument ma 12 miesięcy od dnia jej wprowadzenia do sieci, po czym energia przepada.
W systemie opustów nie można odebrać całości wytworzonej energii. Za każdą przesyłaną 1 kWh energii elektrycznej odzyskuje się 0,8 kWh (w przypadku instalacji fotowoltaicznej o mocy do 10 kW) lub 0,7 kWh (w przypadku instalacji o mocy powyżej 10 kW).
Wszyscy prosumenci, którzy złożą wniosek do Operatora Sieci Dystrybucyjnej o przyłączenie mikroinstalacji fotowoltaicznej do sieci energetycznej do 31 marca 2022 roku, korzystać będą przez następne 15 lat z systemu opustów. Będą oni również mogli dobrowolnie przejść na rozliczanie w systemie net-billingu.
Zmiany w fotowoltaice od 1 kwietnia 2022 roku
Zgodnie z wprowadzonymi zmianami, które wchodzą w życie od 1 kwietnia 2022 roku, system opustów przestanie obowiązywać, a w jego miejsce zajmie tzw. net-billing. Prosumenci przestaną być rozliczani z wprowadzonej i pobranej ilości energii elektrycznej, a pod uwagę brana będzie jej wartość. Energia elektryczna przesyłana do sieci sprzedawana będzie po określonej cenie, a w momencie poboru prosument zapłacić będzie musiał za energię po stawce ustalonej przez dystrybutora – tak jak pozostali odbiorcy.
Stawka sprzedaży energii elektrycznej będzie średnią ceną hurtową z poprzedniego miesiąca ustalaną na Towarowej Giełdzie Energii (TGE). W momencie sprzedaży środki gromadzone będą na tzw. depozycie prosumenckim. Pobierając energię elektryczną z sieci, prosument będzie musiał za nią zapłacić według stawek określonych przez dystrybutora, wykorzystując do tego środki zgromadzone na depozycie. Jeśli ich zabranie – zobowiązany będzie do dopłacenia. Z kolei w przypadku powstania nadwyżki, sprzedawca zwróci nadpłatę, jednak w maksymalnej wysokości 20% wartości energii wprowadzonej do sieci w danym miesiącu kalendarzowym, którego dotyczy zwrot. Środki znajdujące się na depozycie będą rozliczane w okresie 12 miesięcy od dnia przypisania kwoty wynikającej z wprowadzenia nadwyżki energii na koncie prosumenta.
Obowiązujący system rozliczeń a rozbudowa instalacji fotowoltaicznej
Wielu inwestorów zastanawia się, czy w przypadku rozbudowy istniejącej instalacji fotowoltaicznej, w wyniku wprowadzonych zmian, będzie musiało przejść na system net-billingu. Ministerstwo Klimatu i Środowiska poinformowało, że dokonując modyfikacji instalacji fotowoltaicznej założone zostało uwzględnienie praw nabytych prosumentów, zatem będą mogli oni nadal korzystać z systemu opustów.
Należy jednak pamiętać, że na wytwórcy energii elektrycznej spoczywa obowiązek zgłoszenia zmiany mocy zainstalowanej mikroinstalacji do dystrybutora. Zgłoszenia należy dokonać w terminie 14 dni od dnia dokonanej zmiany, a niewywiązanie się z obowiązku wiąże się z karą finansową w wysokości 1000 zł.
Czy fotowoltaika będzie nadal opłacalna?
Obowiązujący system opustów był bardzo korzystny dla inwestorów, co nie oznacza, że wprowadzone od 1 kwietnia 2022 roku zmiany spowodują brak opłacalności fotowoltaiki. Fotowoltaika nadal będzie opłacalna, szczególnie biorąc pod uwagę fakt nieustannych wzrostów cen prądu. Posiadając instalację fotowoltaiczną inwestorzy stają się niezależni energetycznie.
W jaki sposób można wpłynąć na opłacalność fotowoltaiki? W nowym systemie rozliczeń należy postawić na zwiększenie autokonsumpcji, poprzez zastosowanie rozwiązań takich jak instalacja systemów ogrzewania, podgrzewania ciepłej wody użytkowej oraz chłodzenia pomieszczeń pobierających energię z fotowoltaiki (np. pompy ciepła) oraz ustawianie pracy urządzeń energochłonnych (zmywarka, pralka) na czas najwyższych uzysków energii elektrycznej. Dobrym rozwiązaniem jest także zakup magazynu energii. Magazyny energii są urządzeniami umożliwiającymi akumulowanie energii elektrycznej wyprodukowanej w nadmiarze oraz jej odbiór niemalże w całości. To sposób na efektywne wykorzystanie wytworzonego prądu.
Fotowoltaika 2022 – co jeszcze się zmieni?
Nowelizacja Ustawy o odnawialnych źródłach energii przyniosła jednak nie tylko zmiany w systemie rozliczeń prosumenta, lecz również wprowadziła możliwość powstawania nowych podmiotów. Są to: prosument wirtualny oraz prosument zbiorowy. Z kolei mimo początkowych założeń, jakie proponowało Ministerstwo Klimatu i Środowiska, nie zostały zdefiniowane podmioty takie jak obywatelskie społeczności energetyczne oraz agregatorzy.
Prosument wirtualny
Prosumentem wirtualnym energii odnawialnej określa się “odbiorcę końcowego wytwarzającego energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii na własne potrzeby w instalacji odnawialnego źródła energii przyłączonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej w innym miejscu niż miejsce dostarczania energii elektrycznej do tego odbiorcy, która jednocześnie nie jest przyłączona do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej za pośrednictwem wewnętrznej instalacji elektrycznej budynku wielolokalowego, pod warunkiem, że w przypadku odbiorcy końcowego niebędącego odbiorcą energii elektrycznej w gospodarstwie domowym, wytwarzanie to nie stanowi przedmiotu przeważającej działalności gospodarczej”.
Kto może być zatem prosumentem wirtualnym? Z rozwiązania tego skorzystają wszyscy, którzy nie mogą posiadać własnej instalacji fotowoltaicznej. Mogą oni stać się udziałowcami w zewnętrznej instalacji.
Prosument zbiorowy
Prosumentem zbiorowym energii odnawialnej określa się z kolei “odbiorcę końcowego wytwarzającego energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii na własne potrzeby w mikroinstalacji lub małej instalacji przyłączonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej za pośrednictwem wewnętrznej instalacji elektrycznej budynku wielolokalowego, w której znajduje się punkt poboru energii elektrycznej tego odbiorcy, pod warunkiem, że w przypadku odbiorcy końcowego niebędącego odbiorcą energii elektrycznej w gospodarstwie domowym, wytwarzanie to nie stanowi przedmiotu przeważającej działalności gospodarczej”.
Definicja prosumenta zbiorowego umożliwia wytworzenie energii elektrycznej ze wspólnych instalacji PV dla np. mieszkańców bloków, którzy zainwestują w zakup i montaż wspólnej instalacji fotowoltaicznej. Przyczynia się to do obniżenia indywidualnych rachunków za prąd lokatorów.
